Distant Train Sound:
Michael Dylan Welch’s Haiku

North American Haiku

Distant Train Sound:

Michael Dylan Welch’s Haiku

Michael Dylan Welch is originally British, but he grew up in Ghana, Australia, and then Canada. Currently he is living in the United States near its northwest coast in Sammamish, Washington, near Seattle. However, in the short email correspondences that I had with him, he said he visits Vancouver [British Columbia] frequently. Therefore, it is appropriate to consider him a haiku poet of the North American west coast who brings the American Canadian essence to his haiku.

According to Michael’s personal website, he has been interested in haiku since 1976, discovering the literary essence of haiku since 1988.

Since then, he has done a lot of work on haiku in both personal and public ways, including cofounding the Haiku North America conference in 1991 and the American Haiku Archive in 1996, and founding the Tanka Society of America in 2000 and the National Haiku Writing Month in 2010.

All in all, he can be considered one of the most active figures in North American haiku today, who organizes haiku workshops to introduce and teach beginners throughout the year.

Over the years, Michael has won first prize in numerous contests for haiku and related poetry, and has edited and written dozens of poetry books, and lectured at many literary conferences. His haiku in New Zealand are carved in stone, printed on balloons in Los Angeles, and recited for the Empress of Japan and at the Baseball Hall of Fame. Of course, he was able to balance his activities in haiku by receiving a Master’s degree in English literature and teaching English poetry at various places, while experimenting with other forms of poetry. Michael was the keynote speaker at the 2013 Haiku International Association convention in Japan (which he often visits with his Japanese wife), and one of his translations was printed on a postage stamp in 2012 with a circulation of 150 million. His writing has been published in magazines, quarterlies, and yearbooks of haiku and Japanese poetry. In 2009, Michael launched his own website, www.graceguts.com, where he also collects and shares his published writings including but not limited to haiku.

The Haiku Anthology edited by Cor van den Heuvel is one of the best and most comprehensive books for introducing English haiku. In the preface of the third edition (Norton, 1999), van den Heuvel mentions Welch and writes:

Welch intertwines memories of childhood with the present, giving his work an immediacy blended with nostalgia. His images are more urban and domestic . . . and he varies the form more so that his haiku create fresh shapes on the page. Welch is also very important to the haiku community as an editor.

He is very interested in the art of haiku writing to create different spaces with the same themes. One of his favorite themes is the train, many of which follow here.

He also has written many haiku in which he mentions specific trees and plants and many of these plants are native trees in some areas. Due to this fact we may not be able to find the proper equivalent in Persian for them.

Using these specific names, in some cases, brings another level of poetic forms to the haiku that may not be possible to translate easily at the same level of poetic form in Persian.

For example, this haiku:

distant church bells . . .

a sparrow’s breath

lost in the holly berries

Holly is a type of shrub that has small fruits. This type of tree is used for Christmas decorations and there is a relationship between holly and church. In Persian we call this shrub “Khâs.”

Or in another haiku he writes:

between the pages

of the Audubon book,

someone’s forget-me-nots

It has happened sometimes that we have taken a book from a library or from somewhere else and then we find a dried flower or a dried leaf among its pages.

Here, among the pages of a book written by John James Audubon, describing and categorizing North American native birds, the poet has found dried flower petals of a “do not forget me” flower.

هایکوسرایان آمریکای شمالی

سوت قطار دوردست

شناساندن مایکل دیلن ولچ

برگردان : سینا سنجری

مایکل دیلن ولچ (Michael Dylan Welch) اگر چه در انگلستان به دنیا آمده‌است ولی بیشتر نشو و نمایش در غنا، استرالیا و کانادا بوده‌است و اینک در سواحل شمال غربی آمریکا در منطقه‌ی سامامیش بسر می‌برد . اگر چه در گفت‌و‌گویی که با او داشتم می‌گفت که برای او سواحل شمال غربی آمریکا و جنوب غربی کانادا فرقی با هم ندارند و او مدام در حال رفت و آمد به منطقه‌ی شهری ونکوور است. بنابراین بجاست او را هایکوسرایی کانادایی – آمریکایی به شمار آوریم.

مایکل آنچنان که در وب سایت شخصی‌اش می‌نویسد از سال ۱۹۷۶ به هایکو علاقمند بوده و از سال ۱۹۸۸ جوهره‌ی ادبی هایکو را کشف کرده‌است.

از آن پس در دو عرصه‌ی شخصی و عمومی کارهای زیادی در زمینه ی هایکو انجام داده‌است که می‌شود به همکاری در برگزاری کنفرانس هایکوی امریکای شمالی در سال ۱۹۹۱ و آرشیو هایکوی امریکا در سال ۱۹۹۶ نیز آیین ملی ماه نوشتن هایکو در سال ۲۰۱۰ اشاره کرد. وی همچنین یکی از بنیان‌گزاران انجمن تانکای آمریکا در سال ۲۰۰۰ بوده است.

در مجموع می‌توان او را یکی از فعال‌ترین چهره های حال حاضر هایکوی آمریکای شمالی دانست که در طول سال برگزارکننده‌ی کارگاه‌های معرفی و تدریس هایکو به نوآموزان است.

در گذر سال‌ها مایکل برنده‌ی جایزه اول در مسابقات متعدد هایکو و شعرهای هم خانواده شده است و به ویرایش و نوشتن ده‌ها کتاب شعر و سخنرانی در بسیاری از کنفرانس‌های ادبی پرداخته‌است. هایکوهای او در نیوزلند روی سنگ تراشیده شده ، روی بادکنک‌ها در لس آنجلس چاپ شده و برای ملکه ژاپن و در تالار مشاهیر بیس بال خوانده شده‌است. وی البته توانسته با دریافت مدرک کارشناسی ارشد ادبیات انگلیسی و تدریس شعر انگلیسی در مقاطع مختلف ضمن تجربه‌ی فرم‌های دیگر شعری به فعالیت‌های‌اش در هایکو تعادلی ببخشد. مایکل سخنران اصلی کنوانسیون سالانه انجمن بین‌المللی هایکو سال ۲۰۱۳در ژاپن بود (که اغلب با همسر ژاپنی خود از آن دیدن می‌کرد) ، و یکی از ترجمه‌های او در پشت تمبر پستی در سال ۲۰۱۲ به شمارگان یکصد و پنجاه میلیون چاپ شد. نوشته‌های او در انواع مجلات، فصل نامه ها و سال‌نامه های هایکو و شعرهای ژاپنی آمده‌است. در سال ۲۰۰۹، مایکل وب‌سایت خود ، www.graceguts.com را راه‌اندازی کرد ، جایی که او همچنین به جمع آوری و به اشتراک‌گذاری نوشته‌های منتشر شده خود می پردازد.

کور ون دن هیوول Cor van den Heuvel که کتابش آنتولوژی از بهترین و جامع ترین کتاب ها در معرفی هایکوی انگلیسی‌زبان است در پیش‌گفتار ویرایش سوم کتابش (نورتون ، 1999 ، چاپ سوم) از ولش نام برده و چنین نوشته‌است:

ولچ خاطرات دوران کودکی را با زمان حال در هم آمیخته و این کار او آمیزه‌ای ست آنی با نوستالژی. تصاویر او بیشتر تصاویری شهری و محلی است. او هر بار تغییری در فرم صورت می‌دهد تا هایکوهایش شکل‌های تازه‌ای بر صفحه کاغذ ایجاد کند. ولش همچنین برای جامعه هایکو به عنوان ویرایشگر فردی بسیار مهم است.

وی در هنر هایکونویسی علاقه بسیار دارد که با تم‌های یکسان فضاهای گوناگون بیافریند. یکی از تم‌های مورد علاقه‌اش قطار است که در ادامه شماری هایکو با این تم آورده شده است.

او همچنین هایکوهای بسیاری دارد که در آن از درختان و گیاهان خاص نام آورده و شمار زیادی از این گیاهان، درختان بومی مناطق خاصی هستند و نمی‌توان معادل مناسبی در فارسی برای‌شان یافت.

در مواردی هم اتفاق شاعرانه‌ای افتاده که به راحتی قابل برگرداندن به پارسی نیست.

برای نمونه این هایکو:

. . . distant church bells

a sparrow’s breath

lost in the holly berries

holly berries نوعی درختچه است که میوه هایی کوچک دارد از این نوع درخت برای تزیینات جشن کریسمس استفاده می‌شود و تناسبی میان holly و church وجود دارد. در پارسی به این درختچه خاس می‌گوییم.

یا در هایکویی دیگر می‌نویسد:

between the pages

,of the Audubon book

someone’s forget-me-nots

اتقاق افتاده که کتابی از کتابخانه‌ای گرفته‌ایم یا از کس دیگری و در میان برگه‌هایش گلی خشک شده یا برگی خشک شده یافته‌ایم.

شاعر در این جا میان برگ‌های کتاب آدابون که کتابی‌ست نوشته جان جیمز آدابون و در آن به تشریح و دسته‌بندی انواع پرنده‌های آمریکای شمالی پرداخته ُ گلبرگ‌های خشک شده گل « فراموشم مکن» را یافته‌است.

Selected Haiku by Michael Dylan Welch

1

commuter train—

that girl again

reading another romance

2

a chime of bells

across the snowy field—

the horse’s breath

3

distant train . . .

in the morning mist

the loon stops paddling

4

Mt. Fuji’s shadow—

a dusting of snow

on the bullet-train tracks

5

warm December sun—

the commuter train’s empty hand rings

sway around the corner

6

distant train sound—

ink from the lost cat poster

runs in the rain

7

graffiti on a freight train

from another country . . .

harvest moon

8

train depot—

a wet leaf clings

to the stroller wheel

9

cathedral bells . . .

the chestnut vendor’s

steaming cart

10

ringing church bell—

moonlight dimmed

by a gentle snowfall

11

distant dinner bell—

one more time

through the labyrinth

12

temple blossoms . . .

the deep tones

of wind bells

13

noon rain

syncopating

church bells

14

dinner bell—

her husband comes

as fast as the cat

15

distant church bells . . .

a sparrow’s breath

lost in the holly berries

16

a white birch

cut for the winter—

storm windows on the cabin

17

feeling romantic

under the pin oaks

by myself

18

red chokeberry

in the overpass shadow

crumpled lotto ticket

19

evergold sedge

I forget which way

we came on the trail

20

morning sunlight—

I find a cool spot

on the pillow

21

bright sun—

the Christmas-tree lot

choked by weeds

22

rippling aspen leaves—

a small boy

stops to watch

23

between the pages

of the Audubon book,

someone’s forget-me-nots

24

a long stop light—

the air so clear

the day of the funeral

25

leaving the room:

the casket to be opened

for the granddaughter

26

not so cold

when you take my hand

the seaside cave

27

grocery shopping—

pushing my cart faster

through feminine protection

28

first snow . . .

the children’s hangers

clatter in the closet

29

young leaves—

news today

of the refugees

30

end of chemo . . .

my younger sister

donates her wig

31

mountain spring—

in my cupped hand

pine needles

32

low summer sun—

the shadow of an earring

on your cheek

33

home for Christmas:

my childhood desk drawer

empty

نمونه هایکوی مایکل دیلن ولچ:

۱

قطار محلی –

باز همان دختر که می‌خواند

داستان عاشقانه‌ای دیگر

۲

سوت قطار

آن سوی دشت برفی-

نفس کشیدن اسبی

۳

قطار دورست...

پسرک می‌ایستد از رکاب‌زدن

در مه صبحگاهی

۴

سایه‌ی کوه فوجی –

پوره‌ی برف

بر رد قطار تندرو

۵

افتاب گرم دسامبر-

سوت قطار محلی

گاه پیچیدن در دره‌ای

۶

سوت قطار دوردست-

جوهر خشک نشده اعلامیه‌ی گربه‌ی گمشده

می تراود در باران

۷

نقاشی بر بدنه‌ی قطار باری

از کشوری دیگر...

ماه شب چارده

۸

تخلیه‌ی بار قطار –

برگی خیس چسبیده

به چرخ کالسکه‌ای

۹

ناقوس کلیسا

بلوط فروش دوره‌گرد و

بخار چرخ طحافی

۱۰

به صدا درآمدن ناقوس کلیسا

کم رنگ می‌شود مهتاب

در بارش ملایم برف

۱۱

زنگ شام از دوردست-

یک بار دیگر گذشتن

از میان هزار تو

۱۲

شکوفه‌های معبد...

الحانی ژرف

از ناقوس باد

۱۳

باران نیم‌روز

همگام می‌شود با

ناقوس کلیسا

۱۴

زنگ شام –

شوهرش فرا می‌رسد

به سرعت گربه‌ای

۱۵

ناقوس کلیسایی دوردست..

گم شده در خاس‌های مقدس

نفس گنجشکی

۱۶

توس سپید

قطع شده برای کریسمس

کوبش توفان بر پنجره‌ی کلبه

۱۷

حسی عاشقانه

زیر بلوط تیغی

با خودم

۱۸

درخت زغال اخته

در سایه‌ی گذرگاه

بلیط مچاله‌ای

۱۹

سنج همیشه طلایی

فراموش می‌کنم

از کدام راه آمده‌بودیم

۲۰

آفتاب بامدادی -

جایی خنک می‌یابم

بر بالش

۲۱

آفتاب درخشان-

کرت درختان کریسمس

پر از علف هرز

۲۲

موج برمی دارد برگ های صنوبر لرزان

به تماشا می‌ایستد

پسرک

۲۳

میان کتاب آدابون

گلبرگ‌های خشکِ

گل فراموشم مکن؛

۲۴

چراغ قرمز طولانی

هوایی بسیار شفاف

در روز خاکسپاری

۲۵

ترک تالار:

تابوت گشوده می‌شود

تا نوه‌اش ببیند

۲۶

سرد نیست چندان

گاه که دستم را می‌گیری

غار ساحلی

۲۷

خرید خواربار

رد می‌شوم به تندی

از بخش بهداشتی زنان

۲۸

نخستین برف

تلق تلق رخت‌آویز کودکان

در کمد لباس

۲۹

برگ‌های جوان

خبرهای امروز

از پناهجویان

۳۰

پایان شیمی‌درمانی

می‌بخشد کلاه گیس‌اش

خواهرکم

۳۱

چشمه‌ی کوهستانی

در دست‌های پیاله کرده‌ام

سوزن کاج ها

۳۲

خورشید تابستان

سایه‌ی گوشواره‌ای

بر گونه‌ی تو

۳۳

کریسمس در خانه

کشوی کمد کودکی‌هام

خالی